OSVETLJENJE ZA ŽIVINU
Nivo osvetljenja (intenzitet svetlosti) i dužina trajanja perioda osvetljenosti (svetlosni ili foto period) predstavljaju važne faktore u živinarskoj proizvodnji.
Intenzitet svetlosti utiče na pojavu kanibalizma i nivo agresije, a takođe na potrošnju hrane i vode, dok svetlosni period utiče na reproduktivni ciklus i nosivost, opštu potrošnju hrane i tempo razvoja.
Intenzitet svetlosti na radnim površinama (nivo položaja živine, kolektor jaja, nivo položaja radne klupe, itd.) meri se u luksovima ili svećama na fut (10 luksova iznosi približno kao jedna sveća na fut).
Srednji nivo osvetljenja u proizvodnji brojlera i nosilja iznosi otprilike 10-20 luksova (1-2 sveće na fut), u poređenju sa sunčanim letnjim danom u kojem nivo osvetljenja iznosi 80.000 luksova (8.000 fut-sveća)! Radi poređenja, nivo osvetljenosti površine pisaćeg stola u kancelariji iznosi 400-500 luksova (40-50 fut-sveća).
Variranje foto perioda koristi se za stimulaciju nošenja jaja kako kod roditeljskog stada tako i kod običnih nosilja. Bilo je sprovedeno istraživanje uticaja nekoliko različitih režima osvetljenja na potrošnju hrane i razvoj skeleta brojlera kokošaka i ćuraka.
Za sve režime osvetljenja kod kojih tama zauzima veći deo vremena nego koliko traje prirodni period tame u toku 24 sata, potrebna je instalacija svetlosnih klopki na ventilatorima i otvora za strujanje vazduha.
Niže su navedene tabele sa opisom nekoliko najrasprostranjenijih režima osvetljenja za razne vrste živinarske proizvodnje.
Tabela 1: Režim osvetljenja za nosilje.
 |
Tabela 2: Režim osvetljenja za priplodnu živinu - roditeljsko stado.
 |
Tabela 3: Režim osvetljenja za brojlere.
 |
Tabela 4: Režim osvetljenja za ćurke.
 |
Tabela 5: Režim osvetljenja za druge ciljeve.
|
Tabela 6: Razmeštaj uređaja za osvetljenje.
|
Tabela 7: Izvori svetlosti i njihova efikasnost.
|
Primedbe :
(1) Odnose se na prostorije sa visinom radnih površina 10’ sa relativno prljavim, zatamnjenim zidovima, podovima i tavanicama.
(2) Odnose se na prostorije sa visinom radnih površina 7’ sa relativno svetlim zidovima, podovima i tavanicama.
(3) Odnose se na male prostorije sa visinom radnih površina 4’, sa sjajnim radnim površinama i relativno svetlim zidovima. Za posebne ciljeve, kao što su fina mašinska obrada ili obrada jaja.
